Titulo:

El influjo helenista en Sabiduría 16, 5-14
.

Sumario:

El presente artículo de investigación presenta una aproximación al tercer díptico de la parte final del libro de la Sabiduría (Sb 16, 5-14), que hace una relectura del episodio de la serpiente de bronce (Nm 21, 4-9), con el fin de constatar la influencia concreta de la cultura helenista en esta sección. Para lograr este objetivo, en primer lugar, se hace una breve presentación del texto, que permite conocer el contexto literario en el que este se encuentra al interno del libro de la Sabiduría, así como sus principales características y dificultades tanto textuales como estilísticas. En la segunda parte del artículo se hacen algunos apuntes exegéticos, con el fin de tener un conocimiento básico del texto en sí mismo, que permitirá después ha... Ver más

Guardado en:

0120-1468

2665-3834

57

2015-01-28

259

302

Franciscanum. Revista de las Ciencias del Espíritu. - 2015

info:eu-repo/semantics/openAccess

http://purl.org/coar/access_right/c_abf2

id metarevistapublica_unisanbuenaventura_franciscanum_73_article_716
record_format ojs
spelling El influjo helenista en Sabiduría 16, 5-14
Hellenistic Influence on Wisdom 16, 5-14
El presente artículo de investigación presenta una aproximación al tercer díptico de la parte final del libro de la Sabiduría (Sb 16, 5-14), que hace una relectura del episodio de la serpiente de bronce (Nm 21, 4-9), con el fin de constatar la influencia concreta de la cultura helenista en esta sección. Para lograr este objetivo, en primer lugar, se hace una breve presentación del texto, que permite conocer el contexto literario en el que este se encuentra al interno del libro de la Sabiduría, así como sus principales características y dificultades tanto textuales como estilísticas. En la segunda parte del artículo se hacen algunos apuntes exegéticos, con el fin de tener un conocimiento básico del texto en sí mismo, que permitirá después hacer estudios más detallados sobre él. Finalmente, en la tercera parte se presentan los elementos literarios de género, contenido y vocabulario que permiten apreciar el influjo de la cultura helenista tanto en el autor como en su obra. Esta aproximación al mundo helenista se hace mediante el estudio te textos concretos de dicho ambiente especialmente desde un punto de vista literario y religioso.
This research paper is an approach to the third diptych, in the final part of the Book of Wisdom (Wis 16, 5-14) that makes a re-reading of the bronze serpent episode (Nm 21, 4-19). The aim of this paper is to make evident the influences of the Hellenistic culture in this section.In order to achieve this goal, first a short presentation of the text is made, that permits to identifying its literary context within the Book, as well as its main characteristics and difficulties, both textual and stylistic. In the second part, some exegetical considerations are made in order to have a basic understanding of the text which will allow us to make further studies. In the third and final part, some literary elements such as genre, content and vocabulary are considered to appreciate the Hellenistic culture influence in both the author and his work. The Hellenistic approach is made through the study of specific texts about the Hellenic environment from a literary andreligious point of view.
Sánchez Castelblanco, Wilton Gerardo
Book of Wisdom
hellenism
hellenistic religión
bronze serpent
Book of Numbers
Libro de la Sabiduría
helenismo
religión helenista
serpiente de bronce
Libro de los Números
57
163
Núm. 163 , Año 2015 : Franciscanum 163
Artículo de revista
Journal article
2015-01-28T00:00:00Z
2015-01-28T00:00:00Z
2015-01-28
application/pdf
Universidad San Buenaventura
Franciscanum
0120-1468
2665-3834
https://revistas.usb.edu.co/index.php/Franciscanum/article/view/716
10.21500/01201468.716
https://doi.org/10.21500/01201468.716
spa
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/
Franciscanum. Revista de las Ciencias del Espíritu. - 2015
259
302
Aelianus. Fragmenta. Editado por Rudolph Hercher. Lipsiae: In Aedibus B.G. Teubneri, 1866.
Aelius Aristides. Eis dia. Editado por Filippo Giunta. Firenze: Sumptibus nobilis uiri Philippi Iuntae bibliopolae, 1517.
________. Ieroi Logoi. Editado por Filippo Giunta. Vol. ii. Firenze: Sumptibus nobilis uiri Philippi Iuntae bibliopolae, 1517.
________. Ieroi Logoi. Editado por Filippo Giunta. Vol. i. Firenze: Sumptibus nobilis uiri Philippi Iuntae bibliopolae, 1517.
Aelius Théon. Progymnasmata. Editado por Michel Patillon. Paris: Les Belles Lettres, 1997.
Allo, Ernest Bernard. «Les dieux sauveurs du paganisme grécoromain». Revue de sciences philosophiques et théologiques 15 (1926): 5-34.
Apuleius. Métamorphoses. Editado por Paul Vallette y Donald Robertson. Paris: Aelius, 1945.
Aristeas. Aristeae ad Philocratem epistula, cum ceteris de origine versionis lxx interpretum testimonis. Editado por Paul Wendland. Lipsiae: In Aedibus B.G. Teubneri, 1900.
Aristóteles. Rhetorica. Editado por André Wartelle y Médéric Dufour. Vol. i. Paris: Les Belles Lettres, 1932.
Barns, Bernard, Peter Parsons, y Eric Turner, eds. Oxyrhynchus Papyri. Vol. xxxi. London: Egypt Exploration Society, 1966.
Berner, Christoph. «Die eherne Schlange: zum literarischen Urprung eines «mosaischen» Artefakts». Zeitschrift für die alttestamentliche Wissenschaft 124, n.o 3 (2012): 341-55.
Bertram, Georg. «στρέφω». En Grande lessico del Nuovo Testamento, editado por Gerhard Kittel y Gerhard Friedrich, xii:1343-83. Brescia: Paideia, 1979.
Bizzeti, Paolo. Il libro della Sapienza: struttura e genere letterario. Brescia: Paideia, 1984.
Bricault, Laurent, ed. Isis en Occident: Actes du IIème Colloque international sur les études isiaques. Leiden: Brill, 2004.
Clark, Timothy. «Jewish education in the Hellenistic period and the Old Testament». St Vladimir’s Theological Quarterly 54, n.o 3-4 (2010): 281-301.
Clemens Alexandrinus. Paedagogus. Editado por Hans Friedrich Arnim. Lipsiae: Teubner, 1923.
Des Places, Édouard. La religion grecque: Dieux, cultes, rites et sentiment religieux dans la Grèce antique. Paris: Picard, 1969. Diodorus Siculus. Bibliotheca historica. Editado por Pierre Bertrace Yvonne Vernière. Vol. i. Paris: Budé, 1865.
________. Bibliotheca historica. Editado por Jean Haillet. Vol. xi. Paris: Les Belles Lettres, 2001.
Dionysius Halicarnassensis. De Isocrate. Editado por Germaine Aujac. Paris: Les Belles Lettres, 1978.
Dittenberger, Wilhelm. Inscriptiones Megaridis et Boeotiae. Berolini: Reimer, 1892.
________. Orientis graeci inscriptiones selectae. Supplementum sylloges inscriptionum graecarum. Lipsiae: Hirzel, 1903.
________ ed. Sylloge inscriptionum graecarum. Vol. iii. Lipsiae: Apud S. Hirzelium, 1920.
Elorduy, Eleuterio, y Jaime Pérez Alonso. El Estoicismo. Vol. i. Madrid: Gredos, 1972.
Engel, Helmut. Das Buch der Weisheit. Stuttgart: Katholisches Bibelwerk, 1998.
Fabricius, Ernst, Max Fränkel, y Carl Schuchhardt, eds. Die Inschriften von Pergamon. Berlin: Spemann, 1890.
Fernández Marcos, Natalio. «Carta de Aristeas». En Apócrifos del Antiguo Testamento, editado por Victor Diez Macho, ii: 11-63. Madrid: Ediciones Cristiandad, 1983.
Flavius Josephus. Antiquitates Judaicae. Editado por Benedikt Niese. Flavii Iosephi Opera. Berlin: Weidmann, 1887.
________. De bello Iudaico. Editado por Benedikt Niese. Berlin: Weidmann, 1887.
________. Josephi Vita. Editado por Giorgio Jossa. Napoli: D’Auria, 1992.
Focke, Friedrich. Die Entstehung der Weisheit Salomos: ein Beitrag zur Geschichte des jüdischen Hellenismus. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 1913.
Foester, Werner. «σωτήρ». En Grande lessico del Nuovo Testamento, editado por Gerhard Kittel y Gerhard Friedrich, xiii: 1343-83. Brescia: Paideia, 1979.
Galenus. De Naturalibus Facultatibus. Editado por Marzia Mortarino. Vol. ii. Milano: Arnoldo Mondadori, 1996.
________. Placitis Hippocratis et Platonis. Editado por Phillip Howard De Lacy. Vol. i. Berlin: Akademie Verlag, 1981.
Gilbert, Maurice. «La prôcreation dans le livre de la sagesse». Nouvelle Revue Théologique, 1989.
________. La Sapienza di Salomone ii. Roma: edizioni adp, 1995.
______. La Sagesse de Salomon. Recueil d’études. Analecta Biblica 189. Roma: Gregorian & Biblical Press, 2011.
________. «Supplément au dictionnaire de la Bible». Editado por Jacques Briend y André Robert. Supplément au dictionnaire de la Bible. Paris: Letouzey & Ané, 1991.
Grandjean, Yves. Une nouvelle arétalogie d’Isis à Maronée. Leiden: Brill, 1975.
Grenfell, Bernard, y Arthur Hunt, eds. Oxyrhynchus Papyri. Vol. xi. London: Egypt Exploration Society, 1915.
Guéraud, Octave, ed. εντεύξεις: requètes et plaintes adressées au Roi d’Égypte au iii siècle avant J.-C. Le Caire: Imprimerie de l’Institut Français d’Archéologie Orientale, 1931.
Harder, Richard. «Karpokrates von Chalkis und die memphitische Isispropaganda». Abhandlungen der Preußischen Akademie der Wissenschaften 14 (1943): 7-18.
Hwang, Hyon Suk. Die Verwendung des Wortes πας in den paulinischen Briefen. Erlangen: Nürnberg: Friedrich Alexander Universität, 1985.
Isocrates. Panathenaicus. Editado por Émile Brémond y Georges Mathieu. Paris: Les Belles Lettres, 1962.
Kasch, Wilhelm. «ρύομαι». En Grande lessico del Nuovo Testamento, editado por Gerhard Kittel y Gerhard Friedrich, xi: 1003-18. Brescia: Paideia, 1977.
Kepper, Martina. Hellenistische Bildung im Buch der Weisheit: Studien zur Sprachgestalt und Theologie der Sapientia Salomonis. Berlin: Walter de Gruyter, 1999.
Klaffenbach, Günther, Colin Roberts, y Marcus Tod, eds. Cyrenaica. Göttingen: Vandenhoeck, & Ruprecht, 1938.
Larcher, Chrysostome. Études sur Le Livre de la Sagesse. Paris: Lecoffre J. Gabalda, 1969.
________. Le Livre de la Sagesse, ou, La Sagesse de Salomon. Vol. iii. 3 vols. Études Bibliques – Nouvelle série 5. Paris: Gabalda, 1985. Leisegang, Hans, ed. Indices ad Philonis Alexandrini opera. Vol. ii. Berolini: Reimer, 1930.
Leproux, Alexis. «Moïse, «conseiller de salut» en Sg 16,6? Une question de critique textuelle». Revue biblique, 2004.
Lobel, Edgar, y Colin Roberts, eds. Oxyrhynchus Papyri. Vol. xxii. London: Egypt Exploration Society, 1954.
Lucas, Alec. «Unearthing an intra-Jewish interpretive debate? Romans 1,18-2,4; Wisdom of Solomon 11-19; and Psalms 105(104)-107(106)». Annali di storia dell’esegesi 27, n.o 2 (2010): 69-91.
Maneschg, Johannes. Die Erzählung von der ehernen Schlange (Num 21, 4-9) in der Auslegung der frühen jüdischen Literatur: eine traditionsgeschichtliche Studie. Frankfurt am Main: Peter Lang, 1981.
Marguerat, Daniel L., e Yvan Bourquin. La Bible se raconte: initiation à l’analyse narrative. Paris: Cerf, 1998.
Mazzinghi, Luca. «La barca della provvidenza. Sap 14,1-10 e la figura di Iside». Vivens Homo 8 (1997): 61-90.
________. «La Sapienza, presente accanto a Dio e all’uomo: Sap 9,9b.10c e la figura di Iside». En Treasures of Wisdom: Studies in Ben Sira and the Book of Wisdom, editado por Nuria Calduch-Benages y Jacques Vermeylen, 357-67. Leuven: University Press, 1999.
________. «Non c’è regno dell’Ade sulla terra. L’inferno alla luce di alcuni testi del libro della Sapienza». Vivens Homo 6 (1995): 229-55.
________. Notte di paura e di luce: Esegesi di Sap 17,1-18,4. Roma: Pontificio Istituto Biblico, 1995.
________. «The Antithetical Pair «to punish» and «to benefit» (κολάζω and ευεργετέω) in the Book of Wisdom». En Wisdom for life, editado por Núria Calduch-Benages, 237-49. Beihefte zur Zeitschrift für die alttestamentliche Wissenschaft 445. Berlin: De Gruyter, 2014.
Müller, Christoph. «Der Zeuge und das Licht. Joh 1,1-4,3 und das Darstellungsprinzip der συγκρισις». Biblica Vol. 84 (2003): 480-484.
Muñoz Iglesias, Salvador. Introducción a la lectura del Antiguo Testamento. Madrid: Taurus, 1965.
Nock, Arthur Darby. «Soter and Euergetes». En The Joy of Study: Papers on New Testament and Related Subjects Presented to Honor Frederick Clifton Grant, editado por Sherman Elbridge Johnson, 127-48. New York: The Macmillan Company, 1951.
Passaro, Angelo. «Il serpente e la manna. Ovvero della parola che salva. Esegesi di Sap 16». En Il Libro della Sapienza: tradizione, redazione, teologia, editado por Angelo Passaro y Giuseppe Bellia, 193-208. Roma: Città Nuova, 2004.
Pelling, Christopher. «Synkrisis in Plutarch’s Lives». En Miscellanea Plutarchea: Atti del I convegno di studi su Plutarco, editado por Italo Gallo y Frederick Brenk, 83-96. Ferrara: Giornale Filologico Ferrarese, 1986.
Philo Alexandrinus. De congressu eruditionis gratia. Editado por André Alexandre. Les oeuvres de Philon d’Alexandrie 16. Paris: Cerf, 1967.
________. De fuga et inventione. Editado por Esther Starobinski-Safran. Les oeuvres de Philon d’Alexandrie 17. Paris: Cerf, 1970.
________. De Iosepho. Editado por Jean Laporte. Les oeuvres de Philon d’Alexandrie 21. Paris: Cerf, 1965.
________. De Plantatione. Editado por Jean Pouilloux. Les oeuvres de Philon d’Alexandrie 10. Paris: Cerf, 1963.
________. De sacrificiis Abelis et Caini. Editado por Anita Méasson. Les oeuvres de Philon d’Alexandrie 4. Paris: Cerf, 1964.
________. De sobrietate. Editado por Jean Gorez. Les oeuvres de Philon d’Alexandrie 12. Paris: Cerf, 1962.
________. De specialibus legibus. Editado por Suzanne Daniel. Vol.i. Les oeuvres de Philon d’Alexandrie 24. Paris: Cerf, 1975.
________. In Flaccum. Editado por Alexis Pelletier. Les oeuvres de Philon d’Alexandrie 31. Paris: Cerf, 1967.
________ Legum Allegoriae. Editado por Claude Mondésert. Les oeuvres de Philon d’Alexandrie 2. Paris: Cerf, 1962.
________. Quaestiones in Genesim. Editado por Françoise Petit. Les oeuvres de Philon d’Alexandrie 33. Paris: Cerf, 1978.
________. Quod Deterius potiori insidiari soleat. Editado por Irène Feuer. Les oeuvres de Philon d’Alexandrie 5. Paris: Cerf, 1965.
________. Quod Deus sit immutabilis. Editado por André Mosès. Les oeuvres de Philon d’Alexandrie 8. Paris: Cerf, 1963.
Plutarchus. Comparatio Thesei et Romuli. Editado por Robert Flacelière y Émile Chambry. Paris: Les Belles Lettres, 1957.
________. De communibus notitiis adversus Stoicos. Editado por Michel Casevitz y Daniel Babut. Paris: Les Belles Lettres, 2002.
________. Demetrius. Editado por Robert Flacelière y Émile Chambry. Paris: Les Belles Lettres, 1977.
________. De Stoicorum repugnantiis. Editado por Hans Friedrich Arnim. Lipsiae: Teubner, 1923.
Preisendanz, Karl, y Albert Henrichs, eds. Papyri Graecae magicae: Die griechischen Zauberpapyri. K.G. Saur Verlag GmbH: Muenchen, 2001.
Rahlfs, Alfred, ed. Septuaginta-Studien. Vol. ii. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 1979.
Reese, James. Hellenistic influence on the book of Wisdom and its consequences. Rome: Biblical Institute Press, 1970.
________. The Book of Wisdom, Song of Songs. Wilmington: Michael Glazier, 1983.
Robert, Louis, Marcus Tod, y Erich Ziebarth, eds. Aegyptus. Amsterdam: Lugduni Batavorum, 1937.
Roberts, Colin, y Eric Turner, eds. Catalogue of the Greek Papyri in the John Rylands Library. Vol. iv. Manchester: University Press of Manchester, 1952.
Rodríguez Ochoa, José María. Experiencia del mal y misericordia de Dios en la literatura sapiencial israelita. Madrid: El Escorial, 1970.
Saffrey, Henri Dominique. «Notes du discours I». En Discours sacrés: rêve, religion, médecine au ii siècle après J.-C., editado por André Jean Festugière, 127-36. Paris: Macula, 1986.
Sandmel, Samuel. «Parallelomania». Journal of Biblical Literature 81 (1962): 1-13.
Scarpat, Giuseppe. Libro della Sapienza. Vol. ii. Brescia: Paideia, 1996.
________. Libro della Sapienza. Vol. iii. Brescia: Paideia, 1999.
Schipper, Bernd Ulrich. «Die «eherne Schlange»: zur Religionsgeschichte und Theologie von Num 21,4-9». Zeitschrift für die alttestamentliche Wissenschaft 121, n.o 3 (2009): 369-87.
Schmitt, Armin. «Heilung und Leben nach Weisheit 16,5-14 vor dem Hintergrund der hellenistischen Zeit». En Gerechtigkeit und Leben im hellenistischen Zeitalter: Symposium anläßlich des 75. Geburtstags von Otto Kaiser, editado por Jörg Jeremias. Berlin: Walter de Gruyter, 2001.
________. Weisheit. Würzburg: Echter Verlag, 1989.
________. Wende des Lebens: Untersuchungen zu einem Situations-Motiv der Bibel. Berlin: Walter de Gruyter, 1996.
Schmitt, Armin, y Christian Wagner. Der Gegenwart verpflichtet: Studien zur biblischen Literatur des Frühjudentums. Berlin: Walter de Gruyter, 2000.
Spicq, Ceslas. Note di lessicografia neotestamentaria. Vol. ii. 2 vols. Brescia: Paideia, 1994.
Stobaeus. Eclogae physicae et ethicae. Editado por Kurt Wachsmuth. Berolini: Weidmann, 1884.
Swearingen, Jan. «Precreation Narratives in the Wisdom of Solomon: Genealogy, Gender, and Genre». Religion, & Theology 18, n.o 3/4 (2011): 268-86.
Van Brock, Nadia. Recherches sur le vocabulaire médical du grec ancien: soins et guérison. Paris: Klincksieck, 1961.
Vanderlip, Vera Frederika. The four Greek hymns of Isidorus and the cult of Isis. Toronto: A. M. Hakkert Ltd., 1972.
Verga, Leonardo. «Il libro della Sapienza e la filosofia ellenistica». En Fede e cultura dal libro della Sapienza, editado por Gianfranco Ravasi, Luigi Pozzoli, Giuseppe Angelini, Leonardo Verga, y Gianni Colzani, 81-99. Bologna: edb, 1987.
Vílchez Líndez, José. Rut y Ester. Estella: Verbo Divino, 1998.
________. Sabiduría. Estella: Verbo Divino, 1990.
________. Sabiduría y sabios en Israel. Estella: Verbo Divino, 1995.
Wahl, Christian Abraham. Clavis librorum Veteris Testamenti apocryphorum philologica. Graz: Akademische Druck und Verlagsanstalt, 1972.
Woodhead, Arthur Geoffrey, ed. Supplementum Epigraphicum Graecum.Amsterdam: Lugduni Batavorum, 1957.
Ziegler, Joseph. Sapientia Salomonis. Göttingen: Vandenhoeck, & Ruprecht, 1980.
Ziener, Georg. Der Weg zum Leben: Gerechtigkeit und Weisheit; Das Buch der Weisheit. Stuttgart: Katholisches Bibelwerk, 1970.
________. Die theologische Begriffssprache im Buche der Weisheit. Bonn: Peter Hanstein, 1956.
________. «Weisheitsbuch und Johannesevangelium». Biblica 38 (1957): 396-418.
https://revistas.usb.edu.co/index.php/Franciscanum/article/download/716/528
info:eu-repo/semantics/article
http://purl.org/coar/resource_type/c_6501
info:eu-repo/semantics/publishedVersion
http://purl.org/coar/version/c_970fb48d4fbd8a85
info:eu-repo/semantics/openAccess
http://purl.org/coar/access_right/c_abf2
Text
Publication
institution UNIVERSIDAD DE SAN BUENAVENTURA
thumbnail https://nuevo.metarevistas.org/UNIVERSIDADDESANBUENAVENTURA_COLOMBIA/logo.png
country_str Colombia
collection Franciscanum
title El influjo helenista en Sabiduría 16, 5-14
spellingShingle El influjo helenista en Sabiduría 16, 5-14
Sánchez Castelblanco, Wilton Gerardo
Book of Wisdom
hellenism
hellenistic religión
bronze serpent
Book of Numbers
Libro de la Sabiduría
helenismo
religión helenista
serpiente de bronce
Libro de los Números
title_short El influjo helenista en Sabiduría 16, 5-14
title_full El influjo helenista en Sabiduría 16, 5-14
title_fullStr El influjo helenista en Sabiduría 16, 5-14
title_full_unstemmed El influjo helenista en Sabiduría 16, 5-14
title_sort el influjo helenista en sabiduría 16, 5-14
title_eng Hellenistic Influence on Wisdom 16, 5-14
description El presente artículo de investigación presenta una aproximación al tercer díptico de la parte final del libro de la Sabiduría (Sb 16, 5-14), que hace una relectura del episodio de la serpiente de bronce (Nm 21, 4-9), con el fin de constatar la influencia concreta de la cultura helenista en esta sección. Para lograr este objetivo, en primer lugar, se hace una breve presentación del texto, que permite conocer el contexto literario en el que este se encuentra al interno del libro de la Sabiduría, así como sus principales características y dificultades tanto textuales como estilísticas. En la segunda parte del artículo se hacen algunos apuntes exegéticos, con el fin de tener un conocimiento básico del texto en sí mismo, que permitirá después hacer estudios más detallados sobre él. Finalmente, en la tercera parte se presentan los elementos literarios de género, contenido y vocabulario que permiten apreciar el influjo de la cultura helenista tanto en el autor como en su obra. Esta aproximación al mundo helenista se hace mediante el estudio te textos concretos de dicho ambiente especialmente desde un punto de vista literario y religioso.
description_eng This research paper is an approach to the third diptych, in the final part of the Book of Wisdom (Wis 16, 5-14) that makes a re-reading of the bronze serpent episode (Nm 21, 4-19). The aim of this paper is to make evident the influences of the Hellenistic culture in this section.In order to achieve this goal, first a short presentation of the text is made, that permits to identifying its literary context within the Book, as well as its main characteristics and difficulties, both textual and stylistic. In the second part, some exegetical considerations are made in order to have a basic understanding of the text which will allow us to make further studies. In the third and final part, some literary elements such as genre, content and vocabulary are considered to appreciate the Hellenistic culture influence in both the author and his work. The Hellenistic approach is made through the study of specific texts about the Hellenic environment from a literary andreligious point of view.
author Sánchez Castelblanco, Wilton Gerardo
author_facet Sánchez Castelblanco, Wilton Gerardo
topic Book of Wisdom
hellenism
hellenistic religión
bronze serpent
Book of Numbers
Libro de la Sabiduría
helenismo
religión helenista
serpiente de bronce
Libro de los Números
topic_facet Book of Wisdom
hellenism
hellenistic religión
bronze serpent
Book of Numbers
Libro de la Sabiduría
helenismo
religión helenista
serpiente de bronce
Libro de los Números
topicspa_str_mv Libro de la Sabiduría
helenismo
religión helenista
serpiente de bronce
Libro de los Números
citationvolume 57
citationissue 163
citationedition Núm. 163 , Año 2015 : Franciscanum 163
publisher Universidad San Buenaventura
ispartofjournal Franciscanum
source https://revistas.usb.edu.co/index.php/Franciscanum/article/view/716
language spa
format Article
rights https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/
Franciscanum. Revista de las Ciencias del Espíritu. - 2015
info:eu-repo/semantics/openAccess
http://purl.org/coar/access_right/c_abf2
references Aelianus. Fragmenta. Editado por Rudolph Hercher. Lipsiae: In Aedibus B.G. Teubneri, 1866.
Aelius Aristides. Eis dia. Editado por Filippo Giunta. Firenze: Sumptibus nobilis uiri Philippi Iuntae bibliopolae, 1517.
________. Ieroi Logoi. Editado por Filippo Giunta. Vol. ii. Firenze: Sumptibus nobilis uiri Philippi Iuntae bibliopolae, 1517.
________. Ieroi Logoi. Editado por Filippo Giunta. Vol. i. Firenze: Sumptibus nobilis uiri Philippi Iuntae bibliopolae, 1517.
Aelius Théon. Progymnasmata. Editado por Michel Patillon. Paris: Les Belles Lettres, 1997.
Allo, Ernest Bernard. «Les dieux sauveurs du paganisme grécoromain». Revue de sciences philosophiques et théologiques 15 (1926): 5-34.
Apuleius. Métamorphoses. Editado por Paul Vallette y Donald Robertson. Paris: Aelius, 1945.
Aristeas. Aristeae ad Philocratem epistula, cum ceteris de origine versionis lxx interpretum testimonis. Editado por Paul Wendland. Lipsiae: In Aedibus B.G. Teubneri, 1900.
Aristóteles. Rhetorica. Editado por André Wartelle y Médéric Dufour. Vol. i. Paris: Les Belles Lettres, 1932.
Barns, Bernard, Peter Parsons, y Eric Turner, eds. Oxyrhynchus Papyri. Vol. xxxi. London: Egypt Exploration Society, 1966.
Berner, Christoph. «Die eherne Schlange: zum literarischen Urprung eines «mosaischen» Artefakts». Zeitschrift für die alttestamentliche Wissenschaft 124, n.o 3 (2012): 341-55.
Bertram, Georg. «στρέφω». En Grande lessico del Nuovo Testamento, editado por Gerhard Kittel y Gerhard Friedrich, xii:1343-83. Brescia: Paideia, 1979.
Bizzeti, Paolo. Il libro della Sapienza: struttura e genere letterario. Brescia: Paideia, 1984.
Bricault, Laurent, ed. Isis en Occident: Actes du IIème Colloque international sur les études isiaques. Leiden: Brill, 2004.
Clark, Timothy. «Jewish education in the Hellenistic period and the Old Testament». St Vladimir’s Theological Quarterly 54, n.o 3-4 (2010): 281-301.
Clemens Alexandrinus. Paedagogus. Editado por Hans Friedrich Arnim. Lipsiae: Teubner, 1923.
Des Places, Édouard. La religion grecque: Dieux, cultes, rites et sentiment religieux dans la Grèce antique. Paris: Picard, 1969. Diodorus Siculus. Bibliotheca historica. Editado por Pierre Bertrace Yvonne Vernière. Vol. i. Paris: Budé, 1865.
________. Bibliotheca historica. Editado por Jean Haillet. Vol. xi. Paris: Les Belles Lettres, 2001.
Dionysius Halicarnassensis. De Isocrate. Editado por Germaine Aujac. Paris: Les Belles Lettres, 1978.
Dittenberger, Wilhelm. Inscriptiones Megaridis et Boeotiae. Berolini: Reimer, 1892.
________. Orientis graeci inscriptiones selectae. Supplementum sylloges inscriptionum graecarum. Lipsiae: Hirzel, 1903.
________ ed. Sylloge inscriptionum graecarum. Vol. iii. Lipsiae: Apud S. Hirzelium, 1920.
Elorduy, Eleuterio, y Jaime Pérez Alonso. El Estoicismo. Vol. i. Madrid: Gredos, 1972.
Engel, Helmut. Das Buch der Weisheit. Stuttgart: Katholisches Bibelwerk, 1998.
Fabricius, Ernst, Max Fränkel, y Carl Schuchhardt, eds. Die Inschriften von Pergamon. Berlin: Spemann, 1890.
Fernández Marcos, Natalio. «Carta de Aristeas». En Apócrifos del Antiguo Testamento, editado por Victor Diez Macho, ii: 11-63. Madrid: Ediciones Cristiandad, 1983.
Flavius Josephus. Antiquitates Judaicae. Editado por Benedikt Niese. Flavii Iosephi Opera. Berlin: Weidmann, 1887.
________. De bello Iudaico. Editado por Benedikt Niese. Berlin: Weidmann, 1887.
________. Josephi Vita. Editado por Giorgio Jossa. Napoli: D’Auria, 1992.
Focke, Friedrich. Die Entstehung der Weisheit Salomos: ein Beitrag zur Geschichte des jüdischen Hellenismus. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 1913.
Foester, Werner. «σωτήρ». En Grande lessico del Nuovo Testamento, editado por Gerhard Kittel y Gerhard Friedrich, xiii: 1343-83. Brescia: Paideia, 1979.
Galenus. De Naturalibus Facultatibus. Editado por Marzia Mortarino. Vol. ii. Milano: Arnoldo Mondadori, 1996.
________. Placitis Hippocratis et Platonis. Editado por Phillip Howard De Lacy. Vol. i. Berlin: Akademie Verlag, 1981.
Gilbert, Maurice. «La prôcreation dans le livre de la sagesse». Nouvelle Revue Théologique, 1989.
________. La Sapienza di Salomone ii. Roma: edizioni adp, 1995.
______. La Sagesse de Salomon. Recueil d’études. Analecta Biblica 189. Roma: Gregorian & Biblical Press, 2011.
________. «Supplément au dictionnaire de la Bible». Editado por Jacques Briend y André Robert. Supplément au dictionnaire de la Bible. Paris: Letouzey & Ané, 1991.
Grandjean, Yves. Une nouvelle arétalogie d’Isis à Maronée. Leiden: Brill, 1975.
Grenfell, Bernard, y Arthur Hunt, eds. Oxyrhynchus Papyri. Vol. xi. London: Egypt Exploration Society, 1915.
Guéraud, Octave, ed. εντεύξεις: requètes et plaintes adressées au Roi d’Égypte au iii siècle avant J.-C. Le Caire: Imprimerie de l’Institut Français d’Archéologie Orientale, 1931.
Harder, Richard. «Karpokrates von Chalkis und die memphitische Isispropaganda». Abhandlungen der Preußischen Akademie der Wissenschaften 14 (1943): 7-18.
Hwang, Hyon Suk. Die Verwendung des Wortes πας in den paulinischen Briefen. Erlangen: Nürnberg: Friedrich Alexander Universität, 1985.
Isocrates. Panathenaicus. Editado por Émile Brémond y Georges Mathieu. Paris: Les Belles Lettres, 1962.
Kasch, Wilhelm. «ρύομαι». En Grande lessico del Nuovo Testamento, editado por Gerhard Kittel y Gerhard Friedrich, xi: 1003-18. Brescia: Paideia, 1977.
Kepper, Martina. Hellenistische Bildung im Buch der Weisheit: Studien zur Sprachgestalt und Theologie der Sapientia Salomonis. Berlin: Walter de Gruyter, 1999.
Klaffenbach, Günther, Colin Roberts, y Marcus Tod, eds. Cyrenaica. Göttingen: Vandenhoeck, & Ruprecht, 1938.
Larcher, Chrysostome. Études sur Le Livre de la Sagesse. Paris: Lecoffre J. Gabalda, 1969.
________. Le Livre de la Sagesse, ou, La Sagesse de Salomon. Vol. iii. 3 vols. Études Bibliques – Nouvelle série 5. Paris: Gabalda, 1985. Leisegang, Hans, ed. Indices ad Philonis Alexandrini opera. Vol. ii. Berolini: Reimer, 1930.
Leproux, Alexis. «Moïse, «conseiller de salut» en Sg 16,6? Une question de critique textuelle». Revue biblique, 2004.
Lobel, Edgar, y Colin Roberts, eds. Oxyrhynchus Papyri. Vol. xxii. London: Egypt Exploration Society, 1954.
Lucas, Alec. «Unearthing an intra-Jewish interpretive debate? Romans 1,18-2,4; Wisdom of Solomon 11-19; and Psalms 105(104)-107(106)». Annali di storia dell’esegesi 27, n.o 2 (2010): 69-91.
Maneschg, Johannes. Die Erzählung von der ehernen Schlange (Num 21, 4-9) in der Auslegung der frühen jüdischen Literatur: eine traditionsgeschichtliche Studie. Frankfurt am Main: Peter Lang, 1981.
Marguerat, Daniel L., e Yvan Bourquin. La Bible se raconte: initiation à l’analyse narrative. Paris: Cerf, 1998.
Mazzinghi, Luca. «La barca della provvidenza. Sap 14,1-10 e la figura di Iside». Vivens Homo 8 (1997): 61-90.
________. «La Sapienza, presente accanto a Dio e all’uomo: Sap 9,9b.10c e la figura di Iside». En Treasures of Wisdom: Studies in Ben Sira and the Book of Wisdom, editado por Nuria Calduch-Benages y Jacques Vermeylen, 357-67. Leuven: University Press, 1999.
________. «Non c’è regno dell’Ade sulla terra. L’inferno alla luce di alcuni testi del libro della Sapienza». Vivens Homo 6 (1995): 229-55.
________. Notte di paura e di luce: Esegesi di Sap 17,1-18,4. Roma: Pontificio Istituto Biblico, 1995.
________. «The Antithetical Pair «to punish» and «to benefit» (κολάζω and ευεργετέω) in the Book of Wisdom». En Wisdom for life, editado por Núria Calduch-Benages, 237-49. Beihefte zur Zeitschrift für die alttestamentliche Wissenschaft 445. Berlin: De Gruyter, 2014.
Müller, Christoph. «Der Zeuge und das Licht. Joh 1,1-4,3 und das Darstellungsprinzip der συγκρισις». Biblica Vol. 84 (2003): 480-484.
Muñoz Iglesias, Salvador. Introducción a la lectura del Antiguo Testamento. Madrid: Taurus, 1965.
Nock, Arthur Darby. «Soter and Euergetes». En The Joy of Study: Papers on New Testament and Related Subjects Presented to Honor Frederick Clifton Grant, editado por Sherman Elbridge Johnson, 127-48. New York: The Macmillan Company, 1951.
Passaro, Angelo. «Il serpente e la manna. Ovvero della parola che salva. Esegesi di Sap 16». En Il Libro della Sapienza: tradizione, redazione, teologia, editado por Angelo Passaro y Giuseppe Bellia, 193-208. Roma: Città Nuova, 2004.
Pelling, Christopher. «Synkrisis in Plutarch’s Lives». En Miscellanea Plutarchea: Atti del I convegno di studi su Plutarco, editado por Italo Gallo y Frederick Brenk, 83-96. Ferrara: Giornale Filologico Ferrarese, 1986.
Philo Alexandrinus. De congressu eruditionis gratia. Editado por André Alexandre. Les oeuvres de Philon d’Alexandrie 16. Paris: Cerf, 1967.
________. De fuga et inventione. Editado por Esther Starobinski-Safran. Les oeuvres de Philon d’Alexandrie 17. Paris: Cerf, 1970.
________. De Iosepho. Editado por Jean Laporte. Les oeuvres de Philon d’Alexandrie 21. Paris: Cerf, 1965.
________. De Plantatione. Editado por Jean Pouilloux. Les oeuvres de Philon d’Alexandrie 10. Paris: Cerf, 1963.
________. De sacrificiis Abelis et Caini. Editado por Anita Méasson. Les oeuvres de Philon d’Alexandrie 4. Paris: Cerf, 1964.
________. De sobrietate. Editado por Jean Gorez. Les oeuvres de Philon d’Alexandrie 12. Paris: Cerf, 1962.
________. De specialibus legibus. Editado por Suzanne Daniel. Vol.i. Les oeuvres de Philon d’Alexandrie 24. Paris: Cerf, 1975.
________. In Flaccum. Editado por Alexis Pelletier. Les oeuvres de Philon d’Alexandrie 31. Paris: Cerf, 1967.
________ Legum Allegoriae. Editado por Claude Mondésert. Les oeuvres de Philon d’Alexandrie 2. Paris: Cerf, 1962.
________. Quaestiones in Genesim. Editado por Françoise Petit. Les oeuvres de Philon d’Alexandrie 33. Paris: Cerf, 1978.
________. Quod Deterius potiori insidiari soleat. Editado por Irène Feuer. Les oeuvres de Philon d’Alexandrie 5. Paris: Cerf, 1965.
________. Quod Deus sit immutabilis. Editado por André Mosès. Les oeuvres de Philon d’Alexandrie 8. Paris: Cerf, 1963.
Plutarchus. Comparatio Thesei et Romuli. Editado por Robert Flacelière y Émile Chambry. Paris: Les Belles Lettres, 1957.
________. De communibus notitiis adversus Stoicos. Editado por Michel Casevitz y Daniel Babut. Paris: Les Belles Lettres, 2002.
________. Demetrius. Editado por Robert Flacelière y Émile Chambry. Paris: Les Belles Lettres, 1977.
________. De Stoicorum repugnantiis. Editado por Hans Friedrich Arnim. Lipsiae: Teubner, 1923.
Preisendanz, Karl, y Albert Henrichs, eds. Papyri Graecae magicae: Die griechischen Zauberpapyri. K.G. Saur Verlag GmbH: Muenchen, 2001.
Rahlfs, Alfred, ed. Septuaginta-Studien. Vol. ii. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 1979.
Reese, James. Hellenistic influence on the book of Wisdom and its consequences. Rome: Biblical Institute Press, 1970.
________. The Book of Wisdom, Song of Songs. Wilmington: Michael Glazier, 1983.
Robert, Louis, Marcus Tod, y Erich Ziebarth, eds. Aegyptus. Amsterdam: Lugduni Batavorum, 1937.
Roberts, Colin, y Eric Turner, eds. Catalogue of the Greek Papyri in the John Rylands Library. Vol. iv. Manchester: University Press of Manchester, 1952.
Rodríguez Ochoa, José María. Experiencia del mal y misericordia de Dios en la literatura sapiencial israelita. Madrid: El Escorial, 1970.
Saffrey, Henri Dominique. «Notes du discours I». En Discours sacrés: rêve, religion, médecine au ii siècle après J.-C., editado por André Jean Festugière, 127-36. Paris: Macula, 1986.
Sandmel, Samuel. «Parallelomania». Journal of Biblical Literature 81 (1962): 1-13.
Scarpat, Giuseppe. Libro della Sapienza. Vol. ii. Brescia: Paideia, 1996.
________. Libro della Sapienza. Vol. iii. Brescia: Paideia, 1999.
Schipper, Bernd Ulrich. «Die «eherne Schlange»: zur Religionsgeschichte und Theologie von Num 21,4-9». Zeitschrift für die alttestamentliche Wissenschaft 121, n.o 3 (2009): 369-87.
Schmitt, Armin. «Heilung und Leben nach Weisheit 16,5-14 vor dem Hintergrund der hellenistischen Zeit». En Gerechtigkeit und Leben im hellenistischen Zeitalter: Symposium anläßlich des 75. Geburtstags von Otto Kaiser, editado por Jörg Jeremias. Berlin: Walter de Gruyter, 2001.
________. Weisheit. Würzburg: Echter Verlag, 1989.
________. Wende des Lebens: Untersuchungen zu einem Situations-Motiv der Bibel. Berlin: Walter de Gruyter, 1996.
Schmitt, Armin, y Christian Wagner. Der Gegenwart verpflichtet: Studien zur biblischen Literatur des Frühjudentums. Berlin: Walter de Gruyter, 2000.
Spicq, Ceslas. Note di lessicografia neotestamentaria. Vol. ii. 2 vols. Brescia: Paideia, 1994.
Stobaeus. Eclogae physicae et ethicae. Editado por Kurt Wachsmuth. Berolini: Weidmann, 1884.
Swearingen, Jan. «Precreation Narratives in the Wisdom of Solomon: Genealogy, Gender, and Genre». Religion, & Theology 18, n.o 3/4 (2011): 268-86.
Van Brock, Nadia. Recherches sur le vocabulaire médical du grec ancien: soins et guérison. Paris: Klincksieck, 1961.
Vanderlip, Vera Frederika. The four Greek hymns of Isidorus and the cult of Isis. Toronto: A. M. Hakkert Ltd., 1972.
Verga, Leonardo. «Il libro della Sapienza e la filosofia ellenistica». En Fede e cultura dal libro della Sapienza, editado por Gianfranco Ravasi, Luigi Pozzoli, Giuseppe Angelini, Leonardo Verga, y Gianni Colzani, 81-99. Bologna: edb, 1987.
Vílchez Líndez, José. Rut y Ester. Estella: Verbo Divino, 1998.
________. Sabiduría. Estella: Verbo Divino, 1990.
________. Sabiduría y sabios en Israel. Estella: Verbo Divino, 1995.
Wahl, Christian Abraham. Clavis librorum Veteris Testamenti apocryphorum philologica. Graz: Akademische Druck und Verlagsanstalt, 1972.
Woodhead, Arthur Geoffrey, ed. Supplementum Epigraphicum Graecum.Amsterdam: Lugduni Batavorum, 1957.
Ziegler, Joseph. Sapientia Salomonis. Göttingen: Vandenhoeck, & Ruprecht, 1980.
Ziener, Georg. Der Weg zum Leben: Gerechtigkeit und Weisheit; Das Buch der Weisheit. Stuttgart: Katholisches Bibelwerk, 1970.
________. Die theologische Begriffssprache im Buche der Weisheit. Bonn: Peter Hanstein, 1956.
________. «Weisheitsbuch und Johannesevangelium». Biblica 38 (1957): 396-418.
type_driver info:eu-repo/semantics/article
type_coar http://purl.org/coar/resource_type/c_6501
type_version info:eu-repo/semantics/publishedVersion
type_coarversion http://purl.org/coar/version/c_970fb48d4fbd8a85
type_content Text
publishDate 2015-01-28
date_accessioned 2015-01-28T00:00:00Z
date_available 2015-01-28T00:00:00Z
url https://revistas.usb.edu.co/index.php/Franciscanum/article/view/716
url_doi https://doi.org/10.21500/01201468.716
issn 0120-1468
eissn 2665-3834
doi 10.21500/01201468.716
citationstartpage 259
citationendpage 302
url2_str_mv https://revistas.usb.edu.co/index.php/Franciscanum/article/download/716/528
_version_ 1811200861888577536